Miód pitny

Miód pitny to najprawdopodobniej pierwszy napój alkoholowy jaki wyrabiał człowiek. Znany był Grekom i Rzymianom, a słynny ówczesny pisarz Apicjusz w książce kucharskiej Rzymskiego Imperium, zawarł przepisy na wytwarzanie tego trunku. Miód pitny robili Germanowie i Skandynawowie, a także Celtowie. Od setek lat znano i ceniono ten napój także we Francji i Anglii. Współcześnie miody pitne wyrabia się na niemalże we wszystkich prawie krajach europejskich, wszystkich kontynentach. Miodosytnie istnieją w Stanach Zjednoczonych i w Rosji.

W Polsce trunek ten znany był w czasach słowiańskich. Za panowania Piastów wino, którego często brakowało zastępowane było piwem i miodem pitnym. Przebywający wówczas w Polsce wenecki dyplomata Ambrogio Contarini na temat Polaków napisał w swojej notatce: […] Nie mając wina robią pewien napój z miodu, który upija ludzi znacznie bardziej niż wino”. Miód sycony cieszył się ogromną popularnością, ale rzadko go pijano, bo był to trunek kosztowny. Przeważnie uświetniano nim ważniejsze okazje i uroczystości takie jak na przykład wesele. W wieku X i XI na ziemiach polskich pojawiły się pierwsze winogrona. W XII wieku cystersi wprowadzili chmiel, zaś w czasach Władysława Jagiełły w Krakowie zakupić można było m.in.: cynamon, goździki, imbir, gałkę muszkatołową, anyż, kminek, pieprz czarny, szafran. W ciągu kolejnych wieków pojawiało się na rynku wiele nowych składników, które mogły znaleźć zastosowanie w miodosytnictwie. Pod koniec XV wieku na ziemiach polskich znano już miody w zależności od ich mocy. Po raz pierwszy zapisano nazwę „trójniak” i „czwórniak”. Wiek XVI to złoty wiek, ale okazał się też złotym wiekiem dla miodów pitnych. W tym czasie zanotowany był pierwszy przepis na miód pitny, który wyrabiano w Polsce. O miodach kasztelańskich z miodosytni Czarnieckiego wspomina Henryk Sienkiewicz w III tomie „Potopu”.

Na przestrzeni kolejnych wieków miód tracił na popularności i ustępował miejsce wyrobom winiarskim oraz prostej w produkcji wódce. W 2008 roku Komisja Europejska zarejestrowała polskie miody pitne jako „Gwarantowana Tradycyjna Specjalność”. Miody pitne każdego roku biorą udział w Ogólnopolskim Konkursie Win, Miodów Pitnych i Napojów Winiarskich z inicjatywy Krajowej Rady Winiarstwa i Miodosytnictwa.

Rodzaje miodów pitnych

Wśród miodów pitnych wyróżnia się półtoraki, dwójniaki, trójniaki i czwórniaki. Podział ten został ustalony w roku 1948 ustawą o produkcji win, moszczów winnych i miodów pitnych oraz o obrocie tymi produktami.

  • Półtorak – jedna jednostka objętości miodu rozcieńczona połową jednostki objętości wody
  • Dwójniak – jedna jednostka objętości miodu rozcieńczona jedną jednostką objętości wody
  • Trójniak – jednej jednostki objętości miodu rozcieńczona dwiema jednostkami objętości wody
  • Czwórniak – jedna jednostka objętości miodu rozcieńczona trzema jednostkami objętości wody

Największą zawartość alkoholu mają półtoraki. Są także wyrabiane piątaki i czwórniaki tak zwane miody wytrawne. Dojrzewają najszybciej 6-8 miesięcy i wtedy już nadają się do spożycia. Natomiast trójniak leżakuje 1,5 – 4 lat, zaś półtorak 8-10 lat.

 

Dodaj komentarz