Kazimierz Pułaski to jedna z tych postaci historycznych, którą czci pamięć dwóch narodów, osoba, której starczyło determinacji do tego, by poświęcić życie służbie narodowo-wyzwoleńczej, walce w imię szczytnych ideałów. Do czasów współczesnych pamiętają o nim zarówno Polacy, jak i Amerykanie.

Za wolność naszą i waszą

Kazimierz Pułaski wywodził się z rodziny szlacheckiej, legitymującej się herbem Ślepowron i zamieszkałej we wsi Pułazie, od której nazwy zyskała owe nazwisko. Jego życie przypadło na czasy burzliwej dla Polski i świata drugiej połowy XVIII wieku. W ojczyźnie Kazimierz Pułaski był aktywnym uczestnikiem takich istotnych wydarzeń, jak elekcja ostatniego króla polskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego. W historii Polski Kazimierz Pułaski zapisał się przede wszystkim jako dowódca z czasów konfederacji barskiej. W trakcie ówczesnych walk z Rosjanami Pułaski bronił klasztoru w Berdyczowie, później Okopów Świętej Trójcy, brał także udział w bitwach pod Orzechowem, Łomazami czy Iwlą. Mało fortunne okazało się niestety dla niego przystanie na propozycję radykalnego stronnictwa politycznego, które postulowało porwanie króla Stanisława Augusta. To właśnie oskarżenie o uczestniczenie w tym wydarzeniu sprawiło, że Pułaski nie czuł się bezpieczny w rodzimych stronach i wybrał emigrację. Przez Francję, która spieszyła z pomocą pogrążonym w wojnie o niepodległość Amerykanom, trafił do Nowego Świata. Tam walczył pod rozkazami Jerzego Waszyngtona, a nawet uratował go od śmierci w bitwie. Co więcej, utworzył legion, który wygrał bitwę pod Charleston.

Pośmiertny hołd

W Polsce pamięta się o Kazimierzu Pułaskim przez pryzmat jego wzorowej służby wojskowej, nie dziwi więc, że w czasach II Rzeczypospolitej patronował on pułkowi strzeleckiemu, a obecnie także fregata marynarki wojennej. Pamiątki po tym patriocie zebrane zostały w dworku w Warce, należącym niegdyś do Pułaskich – uporządkowane eksponaty można podziwiać tu od 1961 roku, od roku 1979 stoi tu także pomnik Pułaskiego. Inną formą upamiętnienia tej ważnej postaci jest Kopiec Pułaskiego, usypany w górskiej Krynicy. Jest to także miejsce oddawania hołdu poległym podczas konfederacji barskiej.

Amerykanie czczą Kazimierz Pułaskiego jako twórcę ich narodowej kawalerii i z uwagi na to uważają go za bohatera narodowego. Od 1929 roku w USA dzień 11 października jest Dniem Pamięci Generała Pułaskiego, uświetnia go okolicznościowa parada, organizowana w pierwszą niedzielę października. Imieniem Pułaskiego nazwano tu miejscowości i hrabstwa, placówki oświatowe i drobniejsze elementy publicznej infrastruktury. Co więcej, w stanie Illinois poprzez obchodzenie Dnia Kazimierza Pułaskiego, pamięta się o dacie jego urodzin – fakt, że ustalenie konkretnej daty wydaje się niemożliwe, doprowadził do zastosowania rozwiązania, według którego święto to przypada na każdy pierwszy poniedziałek marca. Kazimierz Pułaski stał się też jedną z nielicznych osób, obcokrajowców, którym senat amerykański nadał honorowe obywatelstwo. Poza tym, w mieście Savannah, gdzie dosięgła go śmierć, znajduje się pomnik bohatera.