Jan Henryk Dąbrowski, twórca Legionów Polskich

Jan Henryk Dąbrowski to jedna z dwóch – obok Stefana Czarneckiego – osób, których nazwiska znalazły się w tekście hymnu państwowego Polski. Na to niezwykłe wyróżnienie zasłużył tworząc Legiony Polskie we Włoszech, walczące w całej Europie o odzyskanie przez nasz kraj niepodległości, którą utracił po trzech rozbiorach przeprowadzonych przez Niemcy, Rosję i Austro-Węgry. Dąbrowski był generałem i jednym z najwybitniejszych dowódców wojskowych w historii Polski.

Z armii saskiej do polskiej

Jan Dąbrowski urodził się w Małopolsce, jednak bieg historii sprawił, że mimo tego lepiej znał język niemiecki i był w pewien sposób związany z tym krajem. W 1766 roku Dąbrowski znalazł się w tej samej armii, co jego ojciec. Służył w niej przez 20 lat. Przez wiele lat przebywał w otoczeniu Niemców i języka niemieckiego, przez co dość słabo mówił po polsku. Nie zapomniał jednak o swoim pochodzeniu. Później, w czasach Sejmu Czteroletniego i wojny polsko-rosyjskiej działał w wojsku polskim. Był uczestnikiem powstania kościuszkowskiego i udanie wspierał Tadeusza Kościuszkę, gdy Warszawa była oblężona. W nagrodę za obronę tego miasta został awansowany do stopnia generała.

Twórca Legionów Polskich we Włoszech

Po upadku powstania kościuszkowskiego i trzecim rozbiorze Polski przybył do Francji i porozumiał się z Napoleonem Bonaparte, dzięki czemu utworzył Legiony Polskie we Włoszech. Mundury i sztandary wzorowano na polskich, polskie były także języki komend i stopnie wojskowe. Natomiast kokardy przypięte do mundurów nawiązywały do rewolucji francuskiej i były trójkolorowe. Szeregi Legii zasiliło siedem tysięcy żołnierzy, przede wszystkim Polaków przebywających na emigracji i jeńców polskich z armii austriackiej, siłą wcielonych do tych wojsk i zmuszonych do walki z Francją. Stworzono dwie legie po trzy bataliony. W 1799 roku został dowódcą I Legii i walczył w bitwach nad Trebbią i pod Novi. Gdy Napoleon wygrał pod Jeną w 1806 roku, Dąbrowski przyczynił się do wybuchu powstania w Wielkopolsce skierowanego przeciwko Prusom. Będąc dowódcą części polskiego wojska – III Legii uczestniczył w wyzwalaniu ziem na lewym brzegu królowej polskich rzek Wisły. Brał udział w kampanii skierowanej przeciwko Austriakom i Rosjanom. W 1813 roku po bitwie pod Lipskiem został naczelnym wodzem wojska i przeorganizował naszą armię. W Królestwie Polskim został senatorem-wojewodą.

Na wieki upamiętnił go „Mazurek Dąbrowskiego”

Na cześć Jana Henryka Dąbrowskiego i jego żołnierzy powstała „Pieśń Legionów”, czyli „Mazurek Dąbrowskiego”, który do dziś jest polskim hymnem narodowym. Przez współczesnych sobie często niedoceniany, nazywany „Niemcem” z racji pochodzenia i służby w wojsku saskim, przez wszystkich dzisiejszych historiografów określany jest niezwykle pozytywnie jako energiczna osoba, która poderwała do walki polskich żołnierzy i wybitny generał z talentem dowódczym i organizacyjnym, dzięki któremu tak udanie przewodził swoimi żołnierzami. Dąbrowski to też twórca „Świątyni Zwycięstwa” w Warszawie, gdzie znalazła się bogata kolekcja pamiątek oraz biblioteka. Zbiory zostały skonfiskowane przez rosyjskiego zaborcę, jednak część udało się odzyskać i znajdują się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. Dąbrowski został też uwieczniony w polskiej epopei narodowej Adama Mickiewicza pod tytułem „Pan Tadeusz” jako wyzwoliciel Polaków na Litwie. Ten wspaniały patriota wielokrotnie był odznaczany najważniejszymi orderami, zarówno polskimi, jak i włoskimi, francuskimi, a nawet rosyjskimi, co świadczy o tym, że jego zasługi doceniono w całej Europie.

Dodaj komentarz